وازکتومی یکی از روش های متداول در جلوگیری از باروری مردان می باشد. در این روش با جراحی کوچک، مسیر وازدفران را که وظیفه ی عبور اسپرم از بیضه به سمت پروستات و مجرای اداری را دارد مسدود می کنند.
این روش با بی حسی موضعی و درد کم و جراحی کوتاه مدت و ارزان قیمت است. درصد موفقیت آن تا 99 درصد می باشد که بسته به روش وازکتومی متفاوت است.
وازکتومی یکی از روش های متداول در جلوگیری از باروری مردان می باشد. در این روش با جراحی کوچک، مسیر وازدفران را که وظیفه ی عبور اسپرم از بیضه به سمت پروستات و مجرای اداری را دارد مسدود می کنند.
این روش با بی حسی موضعی و درد کم و جراحی کوتاه مدت و ارزان قیمت است. درصد موفقیت آن تا 99 درصد می باشد که بسته به روش وازکتومی متفاوت است.
عوارض جراحی بسیار کم و شامل احتمال خونریزی و یا عفونت جراحی در کوتاه مدت و یا درد بیضه به طور موقتی، و بندرت مزمن، می باشد.
و فواید این روش، قابلیت باز کردن مجدد وازکتومی، ارزان بودن و دوره نقاهت کوتاه مدت آن می باشد.
از نظر علمی وازکتومی باعث ناتوانی جنسی نمی گردد ولی موارد متعدد دیده می شود که بیمار پس از وازکتومی از کم شدن توانایی و یا تمایل جنسی شاکی می باشد که دلیل آن، تأثیر روحی انجام وازکتومی می باشد و از نظر علمی وازکتومی تأثیری جسمی بر روی توانایی جنسی ندارد.
در صورت بروز درد های طولانی مدت و آزار دهنده پس از وازکتومی احتیاج به باز کردن مجدد وازکتومی یا برداشت کامل لوله ی وازدفران می باشد.
وازکتومی چیست؟
وازکتومی یا انسداد مجاری وازدفران، یکی از قدیمی ترین روشهای جراحی، جهت جلوگیری از باروری در مردان می باشد. این روش امروزه در بسیاری از نقاط دنیا جهت کنترل جمعیت، متداول می باشد.
وازدفران مجرای عبور اسپرم از بیضه به طرف پروستات و مجرای ادراری جهت اضافه شدن اسپرم به مایع انزالی منی می باشد که با انسداد این مجرا، باعث تهی شدن مایع منی، از اسپرم می گردد و در نتیجه مایع خروجی انزالی حاوی اسپرم نمی باشد. لذا منجر به باروری نمی گردد.
روش انجام وازکتومی چیست؟
وازکتومی از طریق برش کوچکی بر روی پوست در مسیر مجرای وازدفران می باشد. این برش معمولاً بر روی ساک بیضه (اسکلروتوم) و یا به ندرت قسمت تحتانی شکم انجام می گردد. سپس با باز کردن بافت زیر پوست و آزاد کردن مجرای وازدفران، قسمتی از مجرا برش داده شد و دو سر آزاد آن ، با نخ جراحی مسدود می گردد.
در روشی به نام NSIV که به نام وازکتومی بدون برش معروف می باشد بدون برش پوست با تیغ جراحی، از طریق سوراخ کوچکی بر روی پوست، به محل مجرای وازدفران دسترسی پیدا کرده و وازکتومی انجام می گردد.
عوارض بعد از وازکتومی چیست؟
وازکتومی یکی از کم عارضه ترین روشهای جلوگیری از باروری می باشد و عوارض آن شامل عوارض تکنیکی جراحی، مثل احتمال خونریزی و هماتوم در کیسه بیضه و ایجاد عفونت محل جراحی می باشد. عوارض دیررس مثل درد دائمی و یا درد هنگام نزدیکی که به ندرت رخ می دهد. همچنین با گذشت زمان ، ناباروری ممکن است دائمی و غیر قابل برگشت گردد.
آیا وازکتومی منجر به نارسایی جنسی می گردد؟
وازکتومی از نظر علمی تأثیری بر روی ناتوانی جنسی در رفتار سکس فرد ندارد و منجر به کاهش و یا افزایش تمایل و توانایی جنسی نمی گردد و فقط حجم مایع منی 0.5 میلی لیتر کمتر از قبل از وازکتومی می گردد و مایع منی حاوی اسپرم نیست. در موارد متعددی که بیمار پس از وازکتومی اظهار کم شدن تمایل یا توانایی جنسی دارد صرفاً تأثیر عصبی و روحی عمل می باشد و تأثیر جسمی نیست.
اسپرم ساخته شده در بیضه هنگام نزدیکی، در مسیر لوله ی وازدفران حرکت می کند و پس از رسیدن به محل وازکتومی شده، پشت محل انسداد جمع شده و به تدریج با گذشت زمان جذب بدن می گردد.
فواید وازکتومی چیست؟
وازکتومی با درصد موفقیت بسیار بالا، یکی از قطعی ترین روش های جلوگیری از باروری است که انجام آن با کمترین استرس به فرد و با بی حسی موضعی و در زمان حدود 10 دقیقه قابل انجام است و دوره نقاهت کوتاه مدت 24 تا 72 ساعت می باشد. پس از ترمیم احتیاج به کشیدن بخیه نمی باشد. احتمال عود و باز شدن مسیر وازدفران بین 0.5 تا 5 درصد می باشد که بسته به تکنیک وازکتومی متفاوت است.
- آیا پس از وازکتومی، در صورت تمایل می توان مجرای وازدفران را مجدداً باز نمود؟
درصورت تمایل فرد به باروری مجدد، قابلیت باز کردن مجدد لوله به روش جراحی می باشد. البته بایستی در نظر داشت که درصد موفقیت باز کردن مجدد وازدفران قطعی و 100 درصد نمی باشد. چون به مرور زمان افزایش فشار مجاری اسپرم، به تدریج منجر به تخریب بافت مجاری و لوله های اسپرم ساز و در نتیجه، ناباروری دائمی می گردد.
-چه بیماری کاندید مناسبی برای باز کردن مجرای وازدفران پس از وازکتومی می باشد؟
اگر فردی احتمال دارد در آینده داوطلب داشتن فرزندی باشد توصیه می گردد که از انجام وازکتومی صرف نظر کند. ولی اگر به هر دلیلی فرد وازکتومی شده خواستار داشتن فرزندی دیگر شد میتوان با جراحی اقدام به باز کردن مجرا کرد .
هرچه فاصله زمانی بین انجام وازکتومی و جراحی باز کردن لوله کمتر باشد و تکنیک انجام جراحی بهتر باشد، شانس موفقیت عمل بیشتر خواهد شد. بهترین زمان کمتر از 2 سال فاصله زمانی و در فردی که بیش از 10 سال از وازکتومی گذشته باشد کمترین درصد موفقیت انتظار می رود.
روش انجام باز کردن مجدد وازکتومی چیست؟
بر خلاف وازکتومی که اقدامی ارزان قیمت، سریع و از نظر تکنیکی آسان می باشد، باز کردن آن روشی مشکل، زمان بر، و گران قیمت می باشد. بهترین روش انجام به روش میکروسرجری (استفاده از میکروسکوپ و بزرگنمایی حین جراحی) می باشد و دقت و ظرافت حین جراحی تعیین کننده می باشد.
در این روش لولۀ وازدفران بوسیله ی نخ های جراحی بسیار باریک که به سختی با چشم قابل مشاهده می باشد از طریق دید میکروسکوپی در 2 تا 3 لایه، عمل پیوند دو سر لولۀ وازدفران انجام می گیرد.
پس از انجام یک عمل وازووازوستومی موفق ، حتی باز ممکن است جهت بارور شدن احتیاج به درمان دارویی و یا اقدامات کمک لقاحی نیز باشد.
در صورت بروز درد پس از وازکتومی چه اقدامی بایستی انجام گیرد؟
از عوارض دیررس وازکتومی درد می باشد این درد ممکن است دائمی و یا هنگام تحریک جنسی و نزدیکی باشد دلیل بروز درد در بعضی افراد به درستی مشخص نیست. ممکن است افزایش فشار حرکت اسپرم در لوله مسدود شده، عامل آن باشد ولی عوامل عصبی و روحی معمولاً بسیار تأثیر گذار است.
به هر حال درمان درد در بیمارانی که درد باعث آزار طولانی مدت می گردد باز کردن مجدد مجرای وازدفران و یا خارج کردن تمامی مسیر لولۀ وازدفران می باشد (Vasoepididymectomy) که خود این اقدام روش هزینه بر و زمان بر است.
جهت چه افرادی توصیه به وازکتومی می گردد؟
بهترین کاندید وازکتومی مردی است که به تعداد مورد علاقه فرزند دارد و به هیچ وجه خواستار فرزندی در آینده نیست و از نظر شرایط روان سکسی(Psychosexuall) مشکلی ندارد.
اقدامات لازم بعد از وازکتومی چیست؟
24ساعت استراحت پس از انجام وازکتومی لازم است. مسکن و در صورت صلاحدید پزشک جراح، آنتی بیوتیک لازم است. همچنین مدت حدود 3 ماه پس از وازکتومی، زمان لازم است بگذرد تا مایع منی فرد فاقد اسپرم و کاملاً نابارور گردد .
3 ماه پس از وازکتومی لازم است آزمایش مایع منی از نظر وجود اسپرم در سه مرحله انجام گیرد و در صورتی که مقدار اسپرم صفر باشد فرد می تواند عمل را موثر و کامل شده بداند؛ لذا پس از وازکتومی تا 3 ماه، سایر اقدامات جلوگیری کننده از باروری مثلاً استفاده از کاندوم توصیه می گردد.
